De zeldzame mogelijkheid een Raad van Toezicht te kunnen observeren en te interviewen bood toegang tot het observeren van een situatie waarin de spanning tussen Raad van Toezicht en Raad van Bestuur oploopt vanwege een voorgenomen fusie. In dit artikel beschrijf ik het verloop van gebeurtenissen nadat een voornemen tot samenwerking geïntroduceerd wordt. Deze casus laat zien hoe een intentie tot samenwerking overgaat in een intentie tot fusie en tot welke spanningen dit leidt tussen en innerlijk bij personen. De beschreven casus illustreert dat de manier waarop de dingen gaan en hoe mensen elkaar meenemen in het proces zeker zo belangrijk is als de inhoud.
Toezicht bij fusies en samenwerkingen
Door alle transities in de zorg neemt de complexiteit toe. Dat betekent dat besturen en toezichthouden minder planbaar worden en er sneller en gereageerd en geacteerd moet worden. Er zullen zich vaker momenten voordoen waarin moet blijken of raad van toezicht en raad van bestuur dezelfde interpretaties van afspraken en taak- en rolverdeling hebben. Elkaar meenemen in het proces is zeker zo belangrijk als de inhoud. Strategische flexibiliteit is nodig om het proces goed te laten verlopen. Dat vraagt zelfinzicht en procesverantwoordelijkheid om de kernopdracht van de organisatie te kunnen verwezenlijken.
Toezicht op fusies en samenwerking. Sharon van de Veerdonk en Harry Woldendorp, Boardroom Zorg, december 2013: BRZ_toezicht op fusies en samenwerking_dec2013
Toezicht houden vanuit de eigen identiteit
De Raad van Toezicht krijgt een steeds belangrijkere rol toegedicht en heeft een toetssteen nodig om koers te houden. De sleutel ligt in het gedeeld belang van toezicht en bestuur: de maatschappelijke taak van de organisatie. Deze taak, de visie en de kernwaarden vormen de identiteit. Toezichthouden vanuit de identiteit voorkomt dat ongezien van de koers afgedwaald wordt en zorgt ervoor dat risico’s en waarden een toetsingskader hebben. Lees meer:
Toezichthouden uit de eigen identiteit: De volgende stap in professionalisering van toezicht. Van de Veerdonk, S. en H. Woldendorp, Boardroom Zorg, december 2012